czwartek, 19 lutego 2015

Polscy autorzy okładek płytowych (5) - Zdzisław Beksiński

Zdzisław Beksiński (1929-2005) to jeden z najbardziej znanych krajowych malarzy XX w. Zresztą to nie tylko malarz, ale także fotograf, rzeźbiarz, rysownik. Jest on chyba najbardziej kojarzonym przez ludzi nie interesujących się sztuką krajowym artystą malarzem, możliwe że głównie przez dosyć głośne w mediach jego zabójstwo w 2005, a także poprzez postać jego syna Tomasza, kultowego już dziś dziennikarza muzycznego, prezentera radiowego i tłumacza, który zginął śmiercią samobójczą u progu XXI w.

W tym odcinku stosuję pewne nadużycie w stosunku do okładkowego cyklu, bo Beksiński nie był autorem okładek per se, ale za to jego prace wykorzystywano często na okładkach albumów. Jego bardzo plastyczna, mroczna i oryginalna twórczość jest niemal idealna do celów ilustracji muzyki, szczególnie tej mrocznej, głębokiej, nastrojowej. Okazuje się jednak, że nie do końca, ponieważ najsłynniejsze jednak chyba w Polsce jego okładki to wizerunki dwóch albumów (Moonshine (1994) i Safe (1995)) polskiej progrockowej już legendy, zespołu Collage. Prace Beksińskiego wykorzystano też w kilku reedycjach albumów holendersko-brytyjskiego zespołu, grającego awangardowy, eksperymentalny rock, The Legendary Pink Dots, wydanych w kraju w 2001 przez SPV (syn artysty, Tomasz Beksiński, był fanem grupy, tłumaczył teksty zespołu na język polski i przyczynił się do popularyzacji grupy w kraju; zresztą krajowe wydania posiadały w książeczce tłumaczenia tekstów dokonane przez Beksińskiego). Na okładkach tych płyt wykorzystano prace artysty wykorzystujące grafikę komputerową (a więc już nie tradycyjne, najbardziej popularne prace olejne). Płytami krajowych wykonawców, które można jeszcze kojarzyć, mających okładki z pracami Beksińskiego, są: Demonologic (2005) Homo Twist i Pierwsza płyta (2004) One Million Bulgarians. 

Pozostałe płyty, wykorzystujące twórczość malarza, to albumy mniej znanych zagranicznych zespołów z kręgu szeroko pojętego heavy metalu, industrialu, elektroniki (Antestor - norweski black metal, Ice Ages - austriackie dark electro, Leviathan - amerykański black metal, Bastard Saints - włoski death metal, Anthemon - francuski metal, Karna - rosyjski drone metal, Coffin Birth - kanadyjski black metal, Bong - doom metal z Wysp Brytyjskich). 


wtorek, 3 lutego 2015

Polscy autorzy okładek płytowych (4) - Andrzej Tyszko

Mieliśmy trzech grafików, czas zatem na fotografa. Andrzej Tyszko (ur. 1952) jest jednym z najbardziej znanych fotografów muzycznych w naszym kraju. Współpracował z wieloma znanymi kluczowymi krajowymi muzykami lat 80: Lady Pank, Maanam, Lombard, Kombi, Tilt, DeMono, TSA, T.Love. Jego praca zawodowa związana z show businessem rozpoczęła się na początku lat 80. Do 1987 r. stworzył okładki lub fotografie wykorzystane w ich projektach dla ponad 180 płyt muzycznych oraz plakatów. Jest również autorem  portretów wybitnych polskich (T. Stańko, J. Śmietana, Z. Namysłowski, S. Soyka) i norweskich muzyków jazzowych (B. Johanson, E. Rosseland, J. Bolke). W 1990 r. założył studio fotografii reklamowej "Tyszko Fotografia" i stał się jednym z najbardziej wziętych fotografów komercyjnych w Polsce. Do dziś chętnie tworzy portrety (głównie znanych muzyków) i akty, tworzy też fotografię reklamową. W ostatnich latach jego fotografie częściej goszczą jednak we wkładkach, niż na okładkach płyt, dlatego skupię się w poniższym wyborze nad kluczowymi okładkami powstałymi w latach 80.